Overslaan en naar de inhoud gaan

Gifsumak Rhus radicans

Indeling

Anacardiaceae [familie]
Rhus [genus] (3/0)
radicans [soort]

Gifsumak bevat in alle delen van de plant een lichtgele, olieachtige stof, urushiol. Deze stof kan al bij een kleine beschadiging van de plant vrijkomen. Urushiol op zich is niet giftig. Bij contact met de huid gaat de stof verbindingen aan met eiwitten in de huid. Bij ca. 85% van de mensen reageert het immuunsysteem op deze verbindingen met een heftige allergische reactie. De symptomen jeuk, huidontsteking en blaarvorming openbaren zich een halve dag tot twee dagen na contact met de plant. Bij het allereerste contact met de plant treedt meestal nog geen allergische reactie op. De gevoeligheid voor de plant neemt toe na eenmaal blootgesteld te zijn geweest (sensibilisatie). Als het contact met de plant plaatsvindt daar waar de huid dik en eeltig is blijft een allergische reactie meestal uit. Urushiol is een kleverige en vrij stabiele stof. Gehecht aan kleren, gereedschap en de vacht van huisdieren kan het geruime tijd aanwezig blijven voordat het afgebroken is. Als de planten verbrand worden bevat zelfs de rook deeltjes urushiol.

De symptomen zijn te verzachten met enkele plantaardige middeltjes. Genoemd worden o.a. wassen met water en Zeepkruid (Saponaria officinalis), een kompres van Weegbree (Plantago spec.) en het sap van Springzaad (Impatiens spec.).

Gifsumak is een zeer competitieve soort en kan andere soorten geheel overwoekeren. Zelfs in enkele staten binnen de VS wordt het als een “noxious weed” beschouwd. De plant kan zich, dankzij de verspreiding door vogels, al in vroege successiestadia vestigen.

Vanwege de prachtige herfstkleuren werd de soort wel in tuinen aangeplant. Gifsumak is binnen zijn oorspronkelijke verspreidingsgebied een belangrijke voedselbron voor het wild. De bladen worden gegeten door herten, konijnen en andere knaagdieren. Voor veel vogels vormen de vruchten een belangrijke voedselbron in herfst en winter. Geiten schijnen van de bladen te houden en zijn wel gebruikt om de soort “binnen de perken te houden”.

De plant wordt graag door bijen bezocht en levert een niet giftige honing van goede kwaliteit. Stuifmeel van Gifsumak komt veel voor in honing die uit de Verenigde Staten afkomstig is.

Bron

Auteur(s)

Beringen, R.