Overslaan en naar de inhoud gaan

Smittoidea prolifica

Indeling

Smittinidae [familie]
Smittoidea [genus] (1/1)
prolifica [soort]

Exotenpaspoort ?

Reële kans op vestiging? Ja
Betrouwbaarheid beoordeling Grote mate van zekerheid (meerdere bronnen)
Toelichting op beoordeling door soortexpert (Nederlands) Smittoidea prolifica is inheems langs de oostelijke Grote oceaan bij Florida en is vrijwel zeker door menselijk toedoen geïntroduceerd in de Noordoost-Atlantische Oceaan. Wereldwijd zijn ongeveer 50 Smittoidea-soorten bekend. Omdat S. prolifica lijkt op S. reticulata en deze bekend was van o.a. uit het Verenigd Koninkrijk (Hayward & Ryland 1999), werden eerdere Nederlandse waarnemingen van S. prolifica beschouwd als S. reticulata. De Blauwe & Faasse (2004) onderzochten het bewaarde materiaal uit Nederland opnieuw en concludeerden dat het in alle gevallen ging om S. prolifica. Aangezien er geen materiaal van vóór 1998 beschikbaar is, is een waarneming uit 1998 de eerste erkende waarneming van S. prolifica uit Nederland. Maar mogelijk is de eerste waarneming van deze soort beschreven door Hoffmann in Van der Sleen (1920) onder de naam Lepralia reticulata, gedaan op het Noorderhoofd bij Den Helder.
Vestigingsstatus Gevestigd
Zeldzaamheid Algemeen
Invasiviteit Potentieel invasief
Invasiviteit (toelichting) S. prolifica heeft een brede ecologische amplitude en werd verzameld in sterk verschillende habitats, variërend van op sublitorale basaltblokken en gronden met veel schelpen en fragmenten. De soort werd aangetroffen in ondiepe mariene intergetijdenpoelen en brakke waterlichamen zonder een open verbinding met de zee. De soort is in potentie dus invasief. Maar aangezien de soort vermoedelijk al lang in Nederland is en zich niet invasief heeft verspreid ligt het niet in de verwachting dat dit als nog zal gebeuren.
Type introductie Niet opzettelijk
Jaar van eerste introductie 1998
Jaar van eerste melding 2004
Natuurlijke verspreiding Noordelijke Stille Oceaan
Verspreiding in Nederland
  • Friesland
  • Noord-Holland
  • Zeeland
  • Verspreiding in Nederland (toelichting) De soort is met zekerheid vastgesteld op meerdere locaties in de Oosterschelde (het Zijpe, Plompetoren, Weldamseweg bij Zierikzee, de Schelpen hoek (Van Moorsel & Waardenburg 1999), bij Anna Frisopolder, de Katse Hoek, Goesse Sas. Verder is de soort aangetroffen op Neeltje Jans in de getijdenpoel bij het Topshui, in het Goesse Meer en in de Westkapelse Kreek. Het is niet onwaarschijnlijk dat de soort een veel wijdere verspreiding heeft.
    Habitats
  • Mariene habitats
  • Estuaria en brakwatergebieden
  • Wijze van introductie
  • Aquacultuur
  • Aangroei op scheepsrompen
  • Onderling verbonden waterwegen/bassins/zeeën
  • Impact Concurrentie
    Ecologische impact (toelichting) Deze soort komt in Nederland vermoedelijk veel meer voor dan thans (2020) bekend. Wijsman & De Mesel (2009) beschouwen S. prolifera als een soort met een hoog risico, hoewel de soort op geen van de door De Blauwe & Faasse onderzochte plaatsen in Nederland een dominante soort was. Het nam slechts een laag percentage van het beschikbare substraat in en andere korstvormende bryozoën waren talrijker. De soort heeft nooit andere ongewervelde dieren overwoekerd. De ecologische gevolgen van de introductie in Nederland zijn waarschijnlijk laag.
    Economische impact (toelichting) De soort heeft geen economische impact.

    Publicaties

    • Blauwe, H. De & M.A. Faasse 2004. Smittoidea prolifica Osburn, 1952 (Bryozoa, Cheilostomatida), a Pacific bryozoan introduced to The Netherlands (Northeast Atlantic). Bull. Kon. Belg. Inst. Natuurwet. Biologie 74: 33-39.
    • Faasse, M. & H. de Blauwe 2004. Faunistisch overzicht van de mariene mosdiertjes van Nederland (Bryozoa: Stenolaemata, Gymnolaemata). Nederlandse Faunistische Mededelingen 21: 17-54.
    • Hayward, P.J. & J.S. Ryland 1999. Cheilostomatous Bryozoa. Part 2: Hippothoidea – Celleporoidea 14 (2nd edition): 1-416. Oxford University/Oxford University Press, Oxford.
    • Kluijver, M.J de 1997. Sublittoral communities of North Sea hard-substrata. Thesis, Amsterdam.
    • Mulder, T. 1983. De Nederlandse mariene Bryozoa. Universiteit van Amsterdam [Verslag doctoraalstage ITZ Uva Amsterdam].
    • Sleen, W.G.N. van der 1920. Lijst der aan de Nederlandsche kust aangetroffen Nederlandsche evertebraten. Tijdschrift der Nederlandsche Dierkundige Vereeniging 2: xxxiii-xxxix.
    • Wijsman, J.W.M. & I. De Mesel 2009. Duurzame schelpdiertransporten C067/09: 1-111. Imares, Wageningen.