Overslaan en naar de inhoud gaan

IJsgors Calcarius lapponicus

Foto: Jaap Denee

Indeling

Calcariidae [familie]
Calcarius [genus] (1/0)
lapponicus [soort]

Herkenning
16 cm. Groter dan rietgors, met langere handpenprojectie. Mannetje in zomerkleed met zwarte kop, brede witte wenkbrauwstreep, ongestreepte roodbruine nekvlek, bruine bovendelen met lange vuilwitte en zwarte strepen en witte onderdelen. Vrouwtje lijkt op mannetje maar kruinveren met brede vuilwitte randen, brede vuilwitte wenkbrauwstreep doorlopend rond oorstreek en samenkomend met wittige snorstreep, grijs-vuilwitte oorstreek met donkere vlek en zwarte baardstreep. Beide geslachten hebben het hele jaar door gele snavel met zwarte punt, (zie ook sneeuwgors). In herfst en winter roodbruine nek en zwarte veren verborgen door vuilwitte veerranden, grote dekveren met brede roodbruine randen en witte punten, een opvallende vleugelstreep vormend. Leeft 's zomers in paren en zit vaak bovenop struiken; 's winters alleen of in groepen, vaak met andere soorten, lopend en rennend als een veldleeuwerik. Trekt vaak samen met veldleeuweriken.

Verspreiding en voorkomen
Broedt in Alaska, Noord-Canada, Groenland, Noord-Scandinavië en noordelijk Rusland. Trekt in de winter naar de Verenigde Staten, Noordwest-Europa en Azië, van Oekraïne tot Oost-China. In Nederland een doortrekker en wintergast in zeer klein aantal.

Biotopen
Vlakke kwelders, schorren, strandvlaktes, in de zeereep, maar meer nog op stoppelvelden.

Voedsel
In de zomer insecten en zaden, 's winters zaden. Foerageert op de grond.

Eieren
Aantal eieren in legsel meestal 5-6, soms 2-7. In koude seizoenen zijn de legsels klein. Buikig. Glad en glanzend. Licht groenachtig, geelbruin of grijsachtig. Meestal sterk verdoezeld door de onduidelijke dof roodachtig-bruine of purperachtig-bruine vlekking en met enig schaarse donkere spikkels of krabbels in zwart of purperachtig-zwart, de donkere tekens ontbreken soms. Formaat 20,7 x 14,9 mm.

Geluiden
Roep zacht 'tiu' en 'trrrk'. Zang lijkt op die van sneeuwgors en veldleeuwerik.

Publicatie