Voorkomen

Areaal

Europa ten noorden van ca. 50° noorderbreedte, in de richting van de Franse westkust op wat lagere breedte. In Scandinavië alleen in het zuiden. In geheel Polen, de Baltische staten, Finland en de aansluitende delen van de voormalige Sovjet-Unie en Siberië. In het noorden van Europa vaak lokaal. Areaalkarakteristiek: 1, Nederland: submarginaal.

Verspreiding in Nederland

In Nederland op de hogere zand- en veengronden. Er zijn diverse gebieden met recente waarnemingen. Op de Britse Eilanden plaatselijk en disjunct (Luff 1982, 1998), op de waarschuwingslijst (Hyman 1992). In Ierland zeer plaatselijk en blijkbaar niet in Wales. In Denemarken zeldzaam en plaatselijk (Bangsholt 1983). In Zweden verbreid in het zuiden tot 62° noorderbreedte en in Noorwegen disjunct in het zuiden en nabij de poolcirkel; in Finland verbreid in het zuiden, met verspreide waarnemingen tot het extreme noorden (Lindroth 1945, 1985). In Duitsland min of meer beperkt tot de lagere delen, nauwelijks in het middelgebergte te vinden (Horion 1941). In Westfalen (Gries et al. 1973) algemeen aangetroffen in het heide-veengebied van de laagvlakte. Hij ontbreekt daar eveneens in het middelgebergte en is overigens op enkele restpopulaties na verdwenen. In Baden-Württemberg als uitgestorven op de Rode Lijst (Trautner 1992b). In Oostenrijk eveneens op de Rode Lijst (Franz 1983). Niet in Zwitserland. In het noorden van België in een gebied tot ca. 20-30 km ten zuiden van Noord-Brabant. In Vlaanderen als bedreigd op de Rode Lijst (Desender et al. 1995).

Status: de soort is in Nederland en het omliggende gebied tot voor kort ernstig achteruitgegaan. Des te opmerkelijker is de recente opleving die op uiteenlopende plaatsen in Nederland geconstateerd werd. Sedert 1990 in Noord-Brabant en op de Veluwe in diverse vangpot-series in aantal gevangen. In Drenthe behoorde hij in het begin van de jaren negentig, in sommige terreinen tot de meer algemene soorten.