Overslaan en naar de inhoud gaan

Speerwaterjuffer Coenagrion hastulatum

Foto: Ron Schippers

Indeling

Coenagrion [genus] (8/6)
hastulatum [soort]

Biotoop

Coenagrionhastulatum komt in Nederland voor in kleine, niet te zure, (matig) voedselarme vennen en randzones van hoogvenen. Tegenwoordig zijn de meeste populaties te vinden bij door kwel gevoede wateren, enigszins beschut door bomen en struiken – vroeger ook wel bij leemplassen (Lieftinck 1925) en een door zandwinning ontstane plas. Op twee plaatsen in Overijssel plant de speerwaterjuffer zich nog voort in sloten die water afvoeren van een hoogveen- en heidegebied (pers. med. J.-L. van Eijk; Van Steenis 1994).

De vegetatie van de voortplantingswateren wordt veelal gekenmerkt door drijvende waterplanten zoals witte waterlelie (Nymphaeaalba) en fonteinkruid (Potamogeton) en een gordel van snavelzegge (Carexrostrata) langs de oever (Schorr 1990). Het kwelwater zorgt voor een zwakke buffering en een geringe toestroom van mineralen, waardoor de wateren matig zuur en enigszins voedselarm zijn. In het Haaksbergerveen is de speerwaterjuffer in vrij grote aantallen aanwezig in de randzone van het hoogveen – hier is het aangevoerde water iets voedselrijker en minder zuur dan in het centrum, waar hij ontbreekt (pers. med. J.-L. van Eijk).

In Duitsland wordt de speerwaterjuffer ook gemeld van zandafgravingen, oude rivierarmen, leemputten, bomkraters en voedselrijke poelen (Benken 1980, Rehfeldt 1973, Schorr 1990). In Polen komt de soort voor in zandwinningsplassen en zelfs op ondergelopen kapvlakten (Kalkman & Dijkstra 2000). In Finland, waar de soort algemeen is, vindt ook voortplanting in zwak stromend water plaats (Valle 1938).

Begeleidende soorten

Op de meeste vindplaatsen is C.puella de talrijkste libel. Soorten die meer zuurminnend zijn, zoals Enallagmacya-thigerum en Coenagrionlunulatum, ontbreken of zijn schaars. De aanwezigheid van Coenagrionpulchellum, Isch-nuraelegans, Brachytronpratense en Leucorrhiniapectoralis op een aantal vennen met C.hastulatum duidt op matig voedselrijk water.

Bron

Auteur(s)

Heeffer, J., Ketelaar, R.

Publicatie